عمل کننده یا اکچوئیتور
Actuator

در یک لوپ کنترل ، کنترلر با توجه به فیدبکی که از سنسور و مقادیر پروسه دریافت میکند و مقایسه آن نسبت به نقطۀ تنظیم پروسه برای رسیدن به نقطۀ تنظیم با فرمان دادن به اکچوئيتور يا عمل کننده باعث تغییرات لازم در مقادیر پروسه میگردد که سبب رسیدن به نقطه تنظیم میشود . برای مثال در یک لوپ کنترلي در بازوی حرکتی یک روبات عمل کننده تجهیزی است که با توجه به مقادیری که از سنسور موقعیت به کنترلر دستگاه میرسد و فرمانی که به یک استپ موتور میدهد در حقیقت انرژی را به حرکت قابل کنترل تبديل ميکند و باعث اعمال نيرو و جابجائی کنترل شده ميشود .به عبارت دیگر اکچوئيتور در حوزه کنترل حرکت تجهیزی است که با توجه به فرمان کنترلر انرژي را با مکانیزم پنوماتيکي ، الکتريکي ، هيدروليکي ، الکترومکانیکی و ... گرفته تبديل به حرکت قابل کنترل جهت استفاده در سیستمهای مختلف حرکتی میکند با این تعریف ، این نوع عمل کننده ها را در کارخانجات صنعتي تحت نام سرو موتورها ، استپ موتور ، سیلندرهای پنوماتیک یا هیدرولیک هستند که نظیر ماهیچه های بدن انسان وظیفه جابجائی و حرکت کنترل شده را به عهده دارند . در ادامه با توجه به ماهیت کار عمل کننده یا اکچوئتور حرکتی میتوان به مدلهای خطی با linear و گردنده یا rotary اشاره نمود برای مثال عمل کنندۀ مورد نیاز برای باز کردن یک گلاب ولو یا درب خانه از نوع خطی و برای باز یا بسته کردن یک بال ولو یا شیر توپی یا پروانه ای از مدلهای Rotary یا گردنده بایستی استفاده نمود . همچنین در مواردی که نیاز به نیروی زیاد میباشد از سیلندرهای هیدرولیک و برای سرعت بالا از سیلندرهای پنوماتیک استفاده نمود.

با تعریف اولیه عمل کننده در یک لوپ کنترلی دما، یک رله یا کنتاکتور و یا رله حالت جامد نقش اکچوئیتور و یا عمل کننده را می تواند به عهده داشته باشد و با توجه به افزایش و یا کاهش دما ( که از طریق سنسور دما حس میشود) و فرمان کنترلر ، به روشن یا خاموش کردن منبع حرارتی اقدام میکند . توجه داشته باشید در صورتی که از گاز یا سوخت دیگری برای گرم کردن استفاده شود اکچوئیتور به سولنئید ولو یا کنترل ولوی اطلاق میشود که نقش کاهش یا افزایش سوخت را خواهد داشت .

منبع: http://abzaran.com